Vrijduiken
Toen ik in 2008 de Belgische apneuathleet Patrick Musimu interviewde, beweerde hij dat hij iedere duiker in één dag kon leren vrijduiken naar 30 m (zie Interview met Patrick Musimu). Ik stopte dit stukje informatie weg onder de rubriek 'enthousiaste overdrijving'.
Tijdens de informatieavond vrijduiken werd een diepte van 20 m naar voren gebracht (zie artikel over Introductie tot vrijduiken). Ook voor deze diepte behield ik me het recht op enig scepticisme.
Toch was mijn nieuwsgierigheid groter dan mijn ongelovigheid en dus wou ik het fijne ervan weten. Het zelf uitproberen door een cursus vrijduiken te volgen was de enige weg om de waarheid te achterhalen. Een paar maanden voor onderstaande duik was ik fier op mijn persoonlijke tijd van 2 min 15 sec onder water en dat ik op vakantie tot op een diepte van 6 m kon duiken om een zeeschildpad te bewonderen. Zeker die plus 2 min had me aardig wat weken trainen in het zwembad gekost. Had ik toen geweten tot welke resultaten een juiste training kan leiden, was ik er waarschijnlijk vroeger mee begonnen.
En dus begon ik aan een opleiding tot vrijduiken en schreef mijn ervaringen neer in een artikel.
Na de cursus vroeg ik me af wat ik nu verder met vrijduiken moest. Het heeft zeker mijn beleving van flessenduiken verbeterd, de kennis van mijn limieten verhoogd, en ik geniet van de schaarse momenten van het vrijduiken in 'echt' open water (vrijduikers kon je eveneens tegen in gesloten, diepe duiktanks zoals Transfo, Nemo 33 en TODI).
Tevens opent het beoefenen van vrijduiken de poort tot yoga. Dus probeer ik ook daar een beetje aan te werken. Ook deze sporttak is volledig nieuw voor me en tot nu toe is het best leuk, maar inspannend.
Ik ben nog te verknocht aan de fles om volledig over te schakelen naar het duiken zonder ademautomaat. En toch, betrap ik mezelf op het wegdwalen van mijn gedachten naar de onderwateruitstappen op één ademteug, naar de onzichtbare hand die mee naar boven tilt, naar … Misschien ben ik toch meer gebeten dan ik wil toegeven?
Waarom gaan vrijduiken?
Tenzij je volledig voor vrijduiken gaat, kan je je afvragen waarom je deze opleiding zou volgen. Je kan het natuurlijk starten vanuit interesse, vanuit nieuwsgierigheid, of omdat je graag brevetten in de duiksport verzameld, maar er zijn ook een aantal goede redenen om het als onderdeel van je opleiding tot goede flessenduiker te beschouwen.
- De opleiding verbetert je apneus. Dit kan ervoor zorgen dat je zwembadproeven voor bijv. AI gemakkelijker verlopen. Het is dan wel aangeraden om de opleiding af te ronden voordat je aan je voorbereiding voor het examen begint omdat je immers jezelf niet met twee soorten regels wil verwarren.
- Door het belang van een toestand van rustige focus ga je ook kalmer duiken met een fles op je rug. Je ademhaling is rustiger geworden waardoor je langer kunt duiken. Niet alleen je duiktijd neemt toe, ook je kwaliteit van je duiken omdat je bewuster duikt. Het is moeilijk uit te leggen, maar het voelt alsof je duiken een extra dimensie krijgt.
- Naast Valsalva leer je op andere manieren te klaren. Over meer opties beschikken is altijd een voordeel.
- Sommige mededuikers wijzen me op het feit dat ze nu ook voorzichtiger en toch zelfzekerder duiken omdat ze toegenomen kennis van de persoonlijke limieten hebben. Hoewel ik me in deze observatie kan inleven, ervaar ik ze zelf niet.
Om bovenstaande positieve invloeden op je duiken te behouden, vermoed ik dat je ook je vrijduiken moet onderhouden. Een mens heeft immers de neiging om dingen te vergeten als we ze niet herhalen. Zo vergaat het waarschijnlijk ook met de toestand van rustige focus en de kennis van je eigen limieten.
De disciplines in het vrijduiken
- Static apnea: Deze discipline heeft als doel zo lang mogelijk onder water te blijven. De vrijduiker ligt aan de oppervlakte, met zijn gezicht voorover in het water en houdt zijn adem in. Dit onderdeel vindt doorgaans plaats in het zwembad.
- Dynamic apnea with fins: Afstandzwemmen onder water met zwemvliezen of monovin. Het doel is een zo groot mogelijke afstand onder water af te leggen. Ook dit onderdeel vindt plaats in het zwembad.
- Dynamic apnea without fins: Afstandzwemmen onder water zonder zwemvliezen of monovin. Het doel is een zo groot mogelijke afstand onder water af te leggen. Ook dit onderdeel vindt plaats in het zwembad.
- Free immersion: Zonder vinnen trekt de duiker zich langs een touw omlaag op eigen kracht, eventueel met hoofd naar boven gericht. Bij het keerpunt draait de duiker zich om en trekt zich weer op eigen kracht weer naar boven.
- Constant weight: Langs een lijn duikt de vrijduiker af en zwemt op eigen kracht naar beneden. De duiker draait bij een keerpunt om en zwemt op eigen kracht weer naar boven. De lijn mag niet aangeraakt worden, behalve op het keerpunt. Doel is zo diep mogelijk te komen en uiteraard weer veilig en ontspannen boven te komen.
- Constant weight without fins: Langs een lijn duikt de vrijduiker af en zwemt op eigen kracht naar beneden. Hierbij mag geen gebruik gemaakt worden van vinnen. Hij of zij draait bij een keerpunt om en zwemt op eigen kracht weer naar boven. De lijn mag niet aangeraakt worden, behalve op het keerpunt. Doel is zo diep mogelijk te komen en uiteraard weer veilig boven te komen.
- Variable weight: De duiker maakt gebruik van een gewicht om af te dalen. Dit kan een gewicht zijn of een slee. De duiker komt op eigen kracht weer boven nadat het gewicht afgeworpen werd; zwemmend of gebruikmakend van het touw.
- No limits: Deze discipline komt vooral in het nieuws omdat er de meest spectaculaire dieptes mee bereikt worden. De duiker maakt gebruik van een gewicht naar keuze. Meestal wordt een slee gebruikt. De duiker komt boven door gebruik te maken van een hefballon, ander drijfmiddel, lier of iets anders.
- The cube / jump blue: De duiker daalt af naar ongeveer 15 meter en zwemt daar een zo groot mogelijke afstand langs een op diepte aangelegd groot vierkant en stijgt dan weer op. Het lijkt enigszins op een combinatie van 'constant weight' en 'dynamic with fins'.
- Speervissen: Dit is een visdiscipline. Net als bij viswedstrijden boven water is dit ook een viswedstrijd maar dan onder water. Voor het vissen wordt geen hengel maar een speer of onderwaterharpoen gebruikt vandaar dat het speervissen heet. Vaak binnen een vastgestelde tijdsperiode is het de bedoeling om de grootste, zwaarste of de meeste vissen te vangen.
Vrijduiken bij NELOS
Speervissen, een sportdiscipline bij CMAS, wordt niet gepromoot door NELOS. Bij NELOS kan je wel terecht voor zowel recreatief als competitief vrijduiken tot een diepte van maximum 40 meter. Vrijduiken betekent in feite duiken zonder duikuitrusting. Het doel is zo diep of zo lang mogelijk op één ademteug onder water te blijven. Het is een sport waarbij men een specifieke gemoedstoestand tracht te bereiken. En je hoeft helemaal niet diep te gaan want één centimeter is al voldoende. Het gaat over het gebruik van de juiste techniek, in de juiste mentale toestand, in plaats van fysieke kracht en dit alles in extreem veilige omstandigheden. De technieken die we aanleren brengen je alle nodige hulpmiddelen om topprestaties neer te zetten want deze topsporttechnieken brengen je in de juiste 'mental state' bij alles wat je wilt bereiken. NELOS biedt vier vrijduikbrevetten aan, met telkens een maximumdiepte: Recreatieve Vrijduiker (10 m), Adventure Vrijduiker (20 m), Advanced Vrijduiker (30 m) en Master Vrijduiker (40 m). Op www.nelos.be/Vrijduiken vind je meer info over de opleidingen vrijduiken.
Meer Info over vrijduiken
- 221 Duik naar je diepste zelf! (interview met Patrick Musimu)
- 261 Introductie tot vrijduiken bij NELOS
- 264 Vrij als een duiker - Free the diver
- 267 Yoga voor vrijduikers: het verhaal van Sara (Campbell) - Yoga for Freediver: Sara's Story
- Artikel 'Mijn buddy' 03 - Ken - De 'constant weight' vrijduiker - Promotiefilmpje
- Op zaterdag 2 juni 2018 nam ik dezelfde action cam mee om enkele foto's te maken voor een artikel in het kader van 'Mijn buddy'. De duikplaats van La Gombe en we waren aan het vrijduiken. Na de nodige foto's genomen te hebben, filmde ik enkele duikjes. 'Vrijduiken in La Gombe' is de montage van de geschoten beelden.